Ποιός έχει δικαίωμα να παραμείνει στην οικία μετά τον χωρίσμο? Υπάρχουν δικαιώματα και στον διάδικο που δεν του ανήκει η οικία?
Η αποκλειστική χρήση της οικογενειακής στέγης είναι ένα αίτημα το οποίο αντιμετωπίζουμε συχνά σε περιπτώσεις διαζυγίων ή διακοπής της έγγαμης συμβίωσης ειδικότερα εκεί όπου υπάρχουν καυγάδες, βία και ένταση μεταξύ των συζύγων.
Σε περίπτωση διακοπής της συμβίωσης ή σε περίπτωση που δίνεται γνωστοποίηση στην Επίσκοπο για λύση του γάμου, το Οικογενειακό Δικαστήριο μπορεί, κατόπιν αιτήσεως ενός από τους συζύγους, εφόσον του επιβάλλουν λόγοι επιείκειας και ενόψει των ειδικών συνθηκών του καθενός από τους συζύγους και του συμφέροντος των παιδιών, να παραχωρήσει στον ένα σύζυγο την αποκλειστική χρήση ολόκληρου ή τμήματος του ακινήτου που χρησιμεύει ως κύρια διαμονή των ιδίων (οικογενειακή στέγη) ανεξάρτητα από το ποιος από αυτούς είναι ο ιδιοκτήτης ή έχει το δικαίωμα χρήσης. (άρθρο 17 (1) του Περί Οικογενειακών Δικαστηρίων Νόμου του 1990).
Η αίτηση αυτή πρέπει να καταχωρηθεί πριν την έκδοση του διαζυγίου αφού απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ύπαρξη γάμου ο οποίος να είναι σε ισχύ. Θα πρέπει όμως να έχει επέλθει η διάσταση των διαδίκων ή να έχει αποσταλεί γνωστοποίηση στον Επίσκοπο για λύση του γάμου ή να έχει καταχωρηθεί αίτηση διαζυγίου. Πριν επισυμβούν οποιοδήποτε από τα τρία πιο πάνω γεγονότα δεν είναι δυνατόν να καταχωρηθεί αίτηση γι΄αποκλειστική χρήση. Διάταγμα για αποκλειστική χρήση της συζυγικής οικίας ισχύει μόνο μέχρι την έκδοση του διαζυγίου.
Τα Δικαστήρια μας θεωρούν ως το συμφέρον των ανηλίκων ως καταλυτικό κριτήριο για την απόδοση της συγκεκριμένης θεραπείας και μόνο στις περιπτώσεις όπου καταδεικνύεται ότι η συνέχιση της συμβίωσης των συζύγων έχει σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις για τα παιδιά εκδίδεται τέτοιο διάταγμα. Διάταγμα αποκλειστικής χρήσης μπορεί να εκδοθεί και στις περιπτώσεις που δεν υπάρχουν ανήλικα τέκνα αλλά η συμπεριφορά του συζύγου είναι τέτοια που δικαιολογείται η παροχή προσωρινής δικαστικής προστασίας στον άλλο σύζυγο.
Πρέπει να σημειωθεί ότι το Οικογενειακό Δικαστήριο εξετάζει κάθε περίπτωση ξεχωριστά και αφού λάβει υπόψη όλους τους σχετικούς παράγοντες όπως τα εισοδήματα των συζύγων, τη δυνατότητα του συζύγου που θα εκδιωχθεί να διαμένει σε εναλλακτική κατοικία, το ποιος είναι ιδιοκτήτης της συζυγικής στέγης, τον τόπο εργασίας τους, τον τόπο που πηγαίνουν σχολείο τα παιδιά καθώς και άλλες συναφείς δραστηριότητες των παιδιών κ.α.
